Cắt amidan là một trong những phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay, nhằm mục đích điều trị tình trạng viêm amidan mạn tính, không đáp ứng kháng sinh, hoặc viêm cấp tính tái đi tái lại nhiều lần trong năm; amidan phì đại gây ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, hôi miệng,… Cắt amidan có thể thực hiện ở cả người lớn và trẻ em. Có nhiều phương pháp được sử dụng như cắt bằng bóc tách, dao điện đơn cực, lưỡng cực, plasma… và cắt amidan bằng coblator cũng là một trong số những phương pháp mổ phổ biến nhất với nhiều ưu điểm vượt trội.
Cắt amidan bằng Coblator là gì?
Cắt amidan bằng Coblator là phương pháp được giới thiệu lần đầu vào năm 1998. Tên gọi Coblator (hay Coblation) bắt nguồn từ “controlled ablation” (cắt bỏ có kiểm soát). Coblator sử dụng sóng radio cao tần tạo ra trường dẫn điện plasma. Các ion mang điện tích trong trường plasma có đủ năng lượng để phá vỡ các liên kết phân tử hữu cơ, từ đó bóc tách mô amidan ra khỏi mô thành họng xung quanh ở nhiệt độ thấp, khoảng 40 – 70 độ C, thấp hơn nhiều so với các phương pháp phẫu thuật điện thông thường (>100 độ C).
Vì nhiệt độ thấp như vậy nên Coblator còn được gọi là phẫu thuật cắt điện lạnh (cold ablation/cool ablation), có khả năng bảo tồn tối đa các mô lành, ít gây đau đớn cho bệnh nhân.
Cắt amidan là một phẫu thuật để loại bỏ amidan khẩu cái – 2 amidan nằm ở thành bên họng miệng, chúng thường có kích thước to nhất và có thể quan sát bằng mắt thường.
Amidan hoạt động như một hàng rào miễn dịch của cơ thể, tạo ra kháng thể để chống lại các tác nhân có hại (bụi bẩn, vi khuẩn,virus, nấm…) xâm nhập cơ thể. Trong quá trình hoạt động này, chúng có thể trở nên rối loạn chức năng và viêm mạn tính hoặc phì đại lớn gây cản trở đường thở. Tuy hiện nay vẫn chưa có đủ tài liệu để giải thích lý do vì sao amidan lại trở nên viêm mạn tính ở một số người và một số khác thì không.
Nhưng nếu amidan viêm mạn tính, triệu chứng thường gặp là vướng họng, nuốt vướng, rối loạn vị giác hôi miệng, viêm cấp tính tái diễn nhiều đợt hoặc ngưng giảm thở khi ngủ. Tùy thuộc vào mức độ ảnh hưởng của amidan lên người bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định uống thuốc hoặc cắt bỏ amidan.
Ở trẻ em, phẫu thuật cắt amidan đôi khi có thể tiến hành cùng lúc với phẫu thuật nạo VA (amidan vòm), nếu trẻ bị viêm VA nặng, có biến chứng viêm VA kèm theo.
Phẫu thuật cắt amidan có thể thực hiện bằng các phương pháp như: bóc tách và thòng lọng Anse, laser, dao điện đơn cực, lưỡng cực, plasma, Sluder, Coblator… Mỗi phương pháp đều mang những lợi thế và khuyết điểm riêng, kể cả cắt amidan bằng coblator – phương pháp phẫu thuật này được xem là “sinh sau đẻ muộn” nhất so với các phương pháp trên. Cắt amidan bằng Coblator cải thiện được hầu hết các khuyết điểm của các phương pháp khác, nhưng bên cạnh đó còn những điều mà chúng ta cần lưu ý trước khi mổ. (1)
Ưu nhược điểm cắt amidan bằng Coblator
1. Ưu điểm của cắt amidan bằng coblator
Như phần trình bày về cơ chế hoạt động của coblator; các ưu điểm của coblator gồm:
- Nhiệt độ cắt thấp, do đó giảm tổn thương vào lớp cơ sâu và chỉ bóc tách đúng lớp amidan cần thiết. Các phương pháp mổ như dao điện với nhiệt độ cao dễ gây cháy mô lành dẫn đến đau hơn sau mổ.
- Khả năng cầm máu: ngoài việc bóc tách mô, coblator còn hỗ trợ chức năng đốt cầm máu tốt trong lúc mổ, giúp giảm thiểu lượng máu mất và giảm thời gian phẫu thuật.
- Theo nghiên cứu năm 2015 so sánh giữa các phương pháp phẫu thuật cắt amidan:
- Lượng máu mất so sánh giữa các phương pháp phẫu thuật cắt amidan – cắt amidan bằng coblator có mức độ mất máu thấp nhất
- Mức độ đau sau mổ cũng tốt hơn ở phương pháp cắt amidan bằng coblator
- Quá trình phục hồi và sinh hoạt bình thường sau mổ của cắt amidan bằng coblator và các phương pháp khác – trung bình là 3 ngày trừ cắt bằng bóc tách cần nhiều thời gian phục hồi hơn.
- Các biến chứng xảy ra cũng ít gặp hơn so với các phương pháp phẫu thuật khác.
- Người bệnh xuất viện trong vòng 24h và vết thương có lành hẳn từ 10 – 21 ngày.
- Không tái phát áp xe quanh amidan.
2. Nhược điểm của cắt amidan Coblator
Coblator mặt dù có cải thiện được mức độ đau, mức độ chảy máu và rút ngắn thời gian phẫu thuật, thời gian phục hồi cho bệnh nhân. Nhưng vẫn có tỷ lệ thấp xảy ra các biến chứng đó.
Người bệnh cần tuân thủ các chế độ sinh hoạt sau mổ và tự theo dõi diễn tiến tại nhà theo sự hướng dẫn của bác sĩ để khám lại khi cần thiết.
Quy trình cắt amidan bằng coblator
Người bệnh trước khi cắt amidan cần phải thăm khám lâm sàng với bác sĩ, và được tư vấn đầy đủ về ưu và nhược điểm của các phương pháp điều trị (dùng thuốc hay phẫu thuật). Quyết định cắt amidan hay không sẽ phụ thuộc vào mong muốn cũng như những vấn đề mà người bệnh đang gặp phải.
1. Chuẩn bị phẫu thuật amidan bằng phương pháp coblator
Người bệnh trước khi phẫu thuật cắt amidan bằng Coblator cần được thực hiện các xét nghiệm, đánh giá cận lâm sàng cần thiết, bao gồm:(2)
- Xét nghiệm máu (công thức máu toàn phần, INR, APTT, nhóm máu) : Tại Trung tâm Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm để kiểm tra tình trạng đông máu, số lượng tế bào máu bằng hệ thống xét nghiệm huyết học sinh hóa hiện đại nhất. Xét nghiệm xét nghiệm máu giúp dự đoán và phòng ngừa tình trạng chảy máu trong mổ, sau mổ cho bệnh nhân một cách tốt nhất. Các xét nghiệm máu không nên thực hiện quá sớm, tốt nhất trong vòng 2 tuần trước khi phẫu thuật được tiến hành.
- Một tuần trước khi cắt amidan, bệnh nhân không được dùng các thuốc ảnh hưởng đến khả năng đông máu, như Ibuprofen, Aspirin. Thuốc giảm đau hạ sốt Paracetamol có thể được sử dụng. Tuy nhiên, để chắc chắn nhất, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị.
- Ngày trước phẫu thuật, không được ăn hay uống gì từ sau nửa đêm (Để bụng trống ít nhất 6 tiếng). Nếu bác sĩ kê thuốc, có thể uống thuốc với một lượng nước nhỏ.
- Thăm khám tiền mê: Tuy việc phản ứng với thuốc mê là hiếm gặp nhưng thăm khám tiền mê luôn là điều cần thiết để phẫu thuật có thể tiến hành một cách an toàn nhất.
2. Thực hiện cắt amidan
Tại Trung tâm Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, phẫu thuật cắt amidan được thực hiện dưới gây mê toàn thân tại khu vực phòng mổ. Lượng thuốc mê sẽ được tính toán để gây ngủ bệnh nhân, bệnh nhân không cảm thấy đau đớn cho đến khi phẫu thuật kết thúc.
Ca phẫu thuật bắt đầu ngay khi bệnh nhân đã ngủ hoàn toàn. Một dụng cụ được đưa vào miệng của bệnh nhân để đỡ cho miệng mở rộng và ổn định.
Bác sĩ sẽ loại bỏ 2 khối amidan bằng Coblator. Đầu dò cắt, đốt các vùng mô viêm nhiễm, đồng thời tưới nước, cầm máu tại chỗ. Vừa giúp hạn chế tổn thương mô lành, vừa giúp hạn chế chảy máu trong mổ.
Khi kết thúc, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng chảy máu, cầm máu trước khi chuyển bệnh nhân sang phòng hồi tỉnh.
3. Sau khi cắt amidan
Bệnh nhân ở phòng hồi tỉnh, chờ thuốc mê hết tác dụng. Sau khoảng 10 phút, bệnh nhân có thể hồi tỉnh. Khi đã tỉnh táo hoàn toàn, bệnh nhân được chuyển về phòng nội trú, điều dưỡng sẽ kiểm tra định kỳ các chỉ số huyết áp, nhịp tim và xem có chảy máu không. Thông thường, nếu không có gì xảy ra, người bệnh có thể xuất viện trong vòng 24 giờ. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cách vệ sinh, ăn uống và hẹn lịch tái khám.
Sau phẫu thuật, người bệnh có thể đau họng từ 1 – 2 tuần và bác sĩ sẽ kê các loại thuốc giảm đau để cải thiện triệu chứng cho bệnh nhân. Một số triệu chứng phổ biến khác bao gồm: buồn nôn nhẹ, hơi thở hôi kéo dài 1 – 2 tuần, sốt nhẹ 1 – 2 ngày, sưng lưỡi, sưng vùng cổ họng, chán ăn, mệt mỏi sau phẫu thuật…
Người bệnh tuân thủ chế độ ăn uống mềm, lỏng, nguội như cháo, súp, sữa nguội. Tránh ăn đồ chua, cay, nóng và các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá… Tránh máy quạt, gió quạt, gió điều hòa phả trực tiếp vào mặt. Súc miệng nhẹ nhàng sau ăn (không súc họng), hạn chế nói nhiều, nói to, gây ảnh hưởng tới quá trình lành thương.
Người bệnh có thể đi học, đi làm lại sau 2 – 3 ngày nếu cảm thấy sẵn sàng, nhưng cần tránh các hoạt động chạy nhảy, thể dục nặng trong 1 – 2 tuần. Thời gian để vết thương lành hẳn cần 10 – 21 ngày, tùy cơ địa và thể trạng từng người.
Trường hợp thấy có lẫn máu đỏ tươi trong nước bọt, hãy báo ngay với nhân viên y tế hoặc đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời. Nếu máu màu đỏ sẫm, là máu cũ, không đáng lo ngại.
Câu hỏi về cắt amidan bằng phương pháp coblator
1. Cắt amidan bằng coblator có đau không?
Trong quá trình cắt amidan bằng Coblator, người bệnh được gây mê nên không cảm thấy đau đớn.
Sau phẫu thuật người bệnh có thể đau nhẹ vùng cổ họng và sẽ được kê thuốc giảm đau. Các nghiên cứu chứng minh kỹ thuật Coblator có thể ít gây đau hơn các phương pháp khác trong vòng 3 ngày đầu sau phẫu thuật, và về lâu dài, quá trình lành vết thương sẽ không khác biệt đáng kể.
2. Sự khác nhau giữa cắt amidan truyền thống và Coblator là gì?
Sự khác biệt lớn nhất giữa cắt amidan truyền thống và Coblator là nhiệt độ sử dụng. Nhiệt trong quá trình phẫu thuật cắt amidan bằng Coblator dao động từ 40 – 70 độ C. Trong khi các kỹ thuật truyền thống khác, như phẫu thuật điện, nhiệt đó có thể lên đến vài trăm độ C.
3. Sự khác biệt giữa phương pháp Plasma và Coblator?
Gần như không có sự khác biệt về hiệu quả và hậu phẫu giữa hai phương pháp cắt bằng Plasma và Coblator.
4. Chi phí cắt amidan bằng coblator?
Chi phí cắt amidan bằng Coblator sẽ phụ thuộc vào dịch vụ của từng cơ sở y tế, tay nghề của bác sĩ và cơ sở vật chất kèm theo.
Người bệnh nên đến thăm khám trực tiếp với bác sĩ để được nội soi đánh giá tình trạng bệnh, từ đó bác sĩ mới tư vấn hướng điều trị thích hợp nhất là nội khoa (dùng thuốc) hay ngoại khoa (phẫu thuật).
5. Nên cắt amidan bằng Coblator ở đâu tốt?
Cắt amidan không phải là một phẫu thuật phức tạp, nhưng các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng sau mổ vẫn có thể xảy ra nếu người bệnh không lựa chọn các cơ sở y tế uy tín.
Tại Trung tâm Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, phẫu thuật cắt amidan được thực hiện bằng Coblator bởi đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm. Ngoài ra, Trung tâm còn phối hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác như Gây mê, Hồi sức, Tim mạch, Nhi… để có thể hỗ trợ kịp thời trong các tình huống phức tạp, đảm bảo ca mổ được tiến hành thuận lợi nhất.
Để đặt lịch khám, điều trị viêm amidan và phẫu thuật cắt amidan bằng Coblator tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng vui lòng liên hệ:
Cắt amidan bằng Coblator là phương pháp phổ biến, an toàn, đem lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân hiện nay. Tuy nhiên, không phải trường hợp viêm amidan nào cũng cần cắt amidan. Bệnh nhân nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín trước khi tiến hành phẫu thuật để có thể lựa chọn thời điểm cắt amidan phù hợp nhất cho bản thân và gia đình.
