Chứng ù tai bên trái có thể do nhiều yếu tố và tình trạng bệnh lý tiềm ẩn gây ra. Việc hiểu rõ các nguyên nhân tiềm ẩn sẽ giúp phòng ngừa, kiểm soát và điều trị hiệu quả tình trạng này.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Ù tai trái là gì?
Ù tai trái là tình trạng ù tai một bên, cụ thể là tai bên trái. Những nguyên nhân gây nên ù tai trái có thể bắt nguồn từ việc tai bị tác động bởi tiếng ồn, chấn thương, rối loạn chức năng của tai trong hoặc tuổi tác. Ù tai trái thông thường có thể tự khỏi, song cũng có thể trở thành một tình trạng mạn tính.
Nguyên nhân ù tai trái
1. Tích tụ ráy tai
Ráy tai là lớp tiết tích tụ mỏng trên da ống tai ngoài, được sinh ra như một cơ chế phòng vệ tự nhiên của cơ thể. Nhiệm vụ của ráy tai là làm sạch, bao phủ, bảo vệ ống tai bằng cách giữ bụi bẩn và làm chậm sự phát triển của vi khuẩn. Thông thường, ráy tai tự khô đi, bong ra khỏi tai, rơi ra ngoài mà không cần tác động. Khi ráy tai tích tụ quá mức và không thể làm sạch một cách tự nhiên sẽ dẫn đến tắc nghẽn ráy tai, gây ra các triệu chứng: ù tai trái hoặc ù tai phải, đau tai, mất thính lực, ngứa trong tai…
2. Dịch trong tai
Dịch trong tai có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng tai hoặc tắc nghẽn vòi Eustachian. Nguyên nhân khiến tai có dịch thường do viêm tai, dị ứng hoặc cảm lạnh thông thường. Chất dịch bị mắc kẹt trong tai giữa lấp đầy khoảng trống phía sau màng nhĩ, dẫn đến các triệu chứng như áp lực trong tai, đau tai, hiện tượng ù tai trái hoặc ù tai phải.
3. Chấn thương
Nhiều loại chấn thương khác nhau có thể làm khởi phát chứng ù tai, nhất là chấn thương ở đầu và chấn thương trực tiếp ở tai. Chấn thương do tiếng ồn thường gây tổn thương tai trong và hậu quả là dẫn đến ù tai trái và tai phải. Chấn thương não có thể gây ra nhiều triệu chứng thính giác như mất thính lực, ù tai và suy giảm chức năng trung tâm.
4. Tác dụng phụ của thuốc
Bị ù một bên tai trái có thể là kết quả của việc sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài. Các loại thuốc gây ù tai, mất thính lực được xếp vào thuốc gây độc tính ở tai (ototoxic drugs). Các loại thuốc gây độc cho tai phổ biến bao gồm Aspirin, nhóm kháng sinh aminoglycoside, nhóm thuốc kháng viêm NSAIDs, nhóm thuốc lợi tiểu quai, thuốc hóa trị liệu có chứa bạch kim và salicylat liều cao. Tác dụng phụ của các loại thuốc này làm ngộ độc tai trong, tổn thương cấu trúc tai trong như ốc tai, tiền đình… từ đó gây triệu chứng ù tai trái, ù tai phải, giảm chức năng thính giác…
5. Mắc bệnh lý mạn tính
Bệnh tiểu đường, đau nửa đầu, rối loạn chức năng tuyến giáp, thiếu máu và một số rối loạn tự miễn như lupus và bệnh đa xơ cứng là những bệnh lý mạn tính có thể khiến người bệnh ù tai trái hoặc ù tai hai bên.
6. Mất thính lực
Mất thính lực có mối liên hệ mật thiết tới việc người bệnh bị ù tai trái và ù tai nói chung. Chứng ù tai có thể phát sinh ở bất cứ đâu dọc theo con đường thính giác, từ tai ngoài qua tai giữa và tai trong đến vỏ não. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng ù tai là tổn thương các tế bào lông trong ốc tai. Những tế bào này giúp chuyển đổi sóng âm thanh thành tín hiệu thần kinh.
Nếu các đường dẫn thính giác hoặc các mạch trong não không nhận được tín hiệu mà chúng mong đợi từ ốc tai, thì não sẽ “tăng mức khuếch đại” trên các đường dẫn để phát hiện tín hiệu. Loại ù tai này giống như chứng đau chân tay ảo ở người bị cụt chi – não tạo ra các tín hiệu thần kinh bất thường để bù đắp cho những thông tin đầu vào bị thiếu. (1)
7. Do tiếng ồn
Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng ù tai trái do tiếng ồn là người bệnh từng tiếp xúc với âm thanh lớn. Ù tai có thể xảy ra ngay sau khi nghe tiếng ồn lớn bất ngờ hoặc là kết quả của quá trình tiếp xúc lâu dài. Một số nguồn tiếng ồn lớn phổ biến có thể dẫn đến ù tai bao gồm công trường xây dựng, âm nhạc âm lượng lớn, súng ống và máy móc hạng nặng.
8. Yếu tố lối sống
Chỉ số cơ thể và lối sống nói chung cũng có thể thúc đẩy tình trạng ù tai, trong đó có chứng ù tai. Các phát hiện cho thấy nguy cơ ù tai tăng lên đáng kể ở những người đã, đang hút thuốc và ở những người béo phì. Hoạt động giải trí chẳng hạn như thói quen đeo tai nghe thường xuyên với âm lượng lớn cũng được coi là yếu tố dẫn đến triệu chứng bị ù một bên tai trái hoặc cả hai tai.
Triệu chứng bị ù tai trái
Triệu chứng chính người bệnh ù tai trái thường gặp phải là nghe thấy những âm thanh không thực sự tồn tại bên ngoài. Những người bị ù tai thường mô tả âm thanh bản thân nghe thấy giống như tiếng ve kêu, tiếng nhấp chuột máy tính hoặc âm thanh ù ù như áp vỏ sò vào tai. Triệu chứng ù tai cũng có thể được phân loại theo có nhịp hay không có nhịp. Ù tai theo nhịp còn được gọi là ù tai dạng mạch đập, triệu chứng này thường có liên quan đến các bệnh lý mạn tính và tim mạch.
Đặc trưng của người bệnh ù tai trái là âm thanh ù tai chỉ xảy ra ở một bên tai trái thay vì hai bên như chứng ù tai thông thường. Ngoài ù tai, người bệnh còn có thể xuất hiện một số triệu chứng khác như xây xẩm, chóng mặt, mất thăng bằng, đau nửa đầu. Các triệu chứng kèm theo này xuất hiện tùy thuộc vào nguyên nhân gốc gây ù tai.
Chẩn đoán ù tai trái
Hỏi bệnh sử là một phần quan trọng để chẩn đoán ù tai trái. Bác sĩ cần biết chứng ù tai bắt đầu từ khi nào, tần suất xuất hiện, mức độ ảnh hưởng đến sinh hoạt. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu người bệnh tả lại âm thanh của chứng ù tai. Tình trạng sức khỏe người bệnh cũng được khai thác bao gồm bệnh lý đã hoặc đang mắc (nếu có), loại thuốc đang sử dụng.
Người bệnh có thể được kiểm tra tai trực tiếp, tại chỗ bằng hệ thống nội soi tai, nghiệm pháp đo thính lực và đo nhĩ lượng.
Nguyên nhân bị ù tai trái có thể là dấu hiệu bất thường cấu trúc riêng biệt của tai trái hoặc các chấn thương, bệnh lý ở một bên đầu. Vì vậy, bác sĩ thường sẽ đề nghị chụp MRI, CT hoặc siêu âm để hỗ trợ chẩn đoán. Những phương pháp này sẽ cho ra hình ảnh chi tiết về các cấu trúc bên trong cơ thể, bao gồm tai trong, các dây thần kinh xung quanh tai và não.
Chụp MRI giúp phát hiện các khối u gần tai hoặc ở dây thần kinh số tám dẫn đến ù tai. Chẩn đoán hình ảnh cũng cho thấy được các thay đổi của những mạch máu gần tai và xác định xem liệu tình trạng ù tai có liên quan đến bệnh lý mạn tính và tim mạch hay không.
Bị ù tai trái là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì?
Ù tai trái hay ù tai nói chung có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác như:
1. Thận hư, suy thận, thận yếu
Các bệnh lý ở thận có sự liên quan đến nguy cơ mất thính lực và ù tai. Điều này là do các vấn đề về thận khiến chất độc tích tụ trong cơ thể và những chất độc này có thể gây hại cho thính giác. Ngoài hệ quả trực tiếp từ bệnh, một số loại thuốc được kê đơn để điều trị bệnh thận cũng có thể gây độc cho tai.
2. Bệnh lý tai mũi họng
Tai, mũi và họng có cấu trúc và cơ chế hoạt động phức tạp với các khoang thông nhau, cho phép con người tạo ra âm thanh, nghe, duy trì thăng bằng, ngửi, thở và nuốt. Tai – mũi – họng cũng có chung một số cấu trúc quan trọng, chẳng hạn như các ống vòi tai (Eustache) nối tai giữa với họng mũi, dẫn dịch từ tai vào phía sau họng mũi. Một số bệnh lý tai – mũi – họng như VA quá phát, cảm lạnh do virus dẫn tới nhiễm trùng tai, gây tắc vòi tai sẽ làm xuất hiện triệu chứng ù tai.
3. Bệnh xốp xơ tai
Tình trạng này xảy ra do quá trình tái tạo xương bất thường ở tai giữa (tái tạo xương là một quá trình suốt đời trong đó mô xương tự đổi mới bằng cách thay thế mô cũ bằng mô mới). Trong bệnh xốp xơ tai, sự tái cấu trúc bất thường sẽ làm gián đoạn khả năng truyền âm thanh từ tai giữa đến tai trong. Xốp xơ tai thường xảy ra nhất khi một trong các xương ở tai giữa là xương bàn đạp bị kẹt tại chỗ. Khi xương bàn đạp không thể rung, âm thanh không thể truyền qua tai và khả năng nghe sẽ bị suy giảm.
Người mắc bệnh xốp xơ tai không thể nghe được những âm thanh có âm vực thấp, xuất hiện triệu chứng chóng mặt, mất thăng bằng, ù tai trái hoặc tai phải. Tình trạng giảm thính giác xảy ra dần dần, có thể ban đầu ở một tai sau đó lan sang tai còn lại.
4. Bệnh liên quan đến xương quai hàm
Hàm và tai có một sự liên quan chặt chẽ với nhau, xương hàm dưới nối với hộp sọ gần ống tai thông qua khớp thái dương hàm (TMJ). Các khớp này xoay và trượt qua lại, cho phép chúng ta nhai, nói, uống và ngáp. Vì ống tai nằm cạnh khớp thái dương hàm nên tình trạng kích ứng và viêm ở khớp có thể ảnh hưởng đến tai. Điều này có thể gây ra chứng ù tai trái và tai phải. (2)
5. Các bệnh lý khác
Bệnh tim mạch, tiểu đường, rối loạn tâm thần, bệnh thấp khớp, bệnh lý tuyến giáp… là những tình trạng sức khỏe được ghi nhận có liên đới đến chứng ù tai. Với mỗi bệnh lý ngoài dấu hiệu ù tai trái hoặc phải, người bệnh còn có thể xuất hiện các triệu chứng cảnh báo khác.
Điều trị chứng ù tai trái
Dù không phải là bệnh lý ác tính, song ù tai vẫn có thể gây những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe nếu để kéo dài. Do đó việc chăm sóc và điều trị ù tai là vô cùng cần thiết.
Ù tai có thể được điều trị bằng phương pháp nội khoa, phẫu thuật hoặc liệu pháp tâm lý. Bác sĩ sẽ cân nhắc phương thức điều trị căn cứ trên nguyên nhân gây ù tai. Thông thường, nếu ù tai trái sau khi gặp chấn động âm thanh hoặc ù tai vô căn, người bệnh có thể được hướng dẫn chăm sóc tại nhà và theo dõi cho đến khi chứng ù tai tự khỏi.
Trong trường hợp ù tai gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng, người bệnh có thể được bác sĩ kê các loại thuốc giúp giảm lo âu trầm cảm, hướng dẫn cách thức huấn luyện não bộ và thư giãn tinh thần bằng liệu pháp âm thanh.
Khi xác định ù tai là triệu chứng của bệnh lý cụ thể, phương hướng điều trị sẽ tập trung vào giải quyết bệnh lý. Ù tai trái sẽ biến mất sau khi khỏi bệnh. Dù vậy, không loại trừ trường hợp người bệnh tiếp tục ù tai do di chứng kéo dài. Người bệnh ù tai mạn tính, ù tai do suy giảm thính lực theo tuổi tác, có thể sử dụng công cụ hỗ trợ thính lực như máy trợ thính để cải thiện.
Cách phòng ngừa chứng ù tai trái
- Bảo vệ tai: Chấn thương âm thanh là nguyên nhân phổ biến dẫn tới ù tai nói chung và ù tai trái nói riêng, do đó mọi người cần có biện pháp bảo vệ chủ động cho tai trước yếu tố nguy cơ này. Nên hạn chế nghe nhạc quá lớn và lâu dài với tai nghe nhét tai. Khi làm việc trong môi trường thường xuyên có tiếng ồn lớn cần đeo dụng cụ bảo hộ tai chuyên dụng, bịt tai khi bơi lặn tránh nhiễm trùng tai.
- Vệ sinh tai đúng cách: Vệ sinh tai sạch sẽ là cách để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng xảy ra với tai cũng như nhiều bệnh lý tai mũi họng khác. Không nên cố gắng lấy ráy tai gây trầy xước tai, thủng màng nhĩ, hoặc dùng tăm bông đẩy ráy tai vào trong. Nếu tình trạng ráy tai tắc tiến triển quá mức, có thể đến phòng khám tai mũi họng để được loại bỏ an toàn.
- Dinh dưỡng: Một số loại trái cây được cho là có tác dụng trong việc làm giảm chứng ù tai, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu kali như: chuối, lê, dứa, đu đủ và xoài… Những thực phẩm này giúp cải thiện huyết áp và tăng lưu thông máu đến tai. Cần hạn chế các thực phẩm, đồ uống chứa caffeine, thực phẩm chế biến sẵn, giảm hoặc cai thuốc lá. Người bệnh mắc các rối loạn chuyển hóa cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng đặc biệt theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Khám sức khỏe định kỳ: Để phòng ngừa và phát hiện sớm các bệnh lý tai mũi họng và bệnh lý toàn thân, mọi người cần xây dựng thói quen khám sức khỏe định kỳ, tầm soát bệnh lý tai mũi họng. Người mắc các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, tim mạch… cần tuân thủ chỉ dẫn chăm sóc của bác sĩ, tái khám theo lịch hẹn để kiểm soát diễn tiến của bệnh.
Câu hỏi về ù tai bên trái
1. Bệnh ù tai trái có nguy hiểm không?
Trong phần lớn các trường hợp, ù tai trái xuất hiện không gây nguy hiểm cấp tính tới người mắc. Tuy nhiên nếu tai trái bị ù kéo dài không rõ nguyên nhân, đồng thời gây phiền toái, ảnh hưởng đến cảm xúc, giao tiếp, đặc biệt ù tai kèm theo các bất thường về sức khỏe toàn thân… người bệnh nên thăm khám để được kiểm tra và xử trí kịp thời cũng như phát hiện can thiệp sớm các nguy cơ tiềm ẩn.
2. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Hầu hết mọi người đều trải qua cảm giác ù tai, tình huống thường gặp nhất là tiếp xúc với một tiếng ồn cực lớn, hiện tượng này không quá nguy hiểm và có thể tự khỏi. Tuy nhiên tiếng ù tai chỉ xuất hiện một bên tai trái có thể là một biểu hiện bất thường về sức khỏe, lúc này người bị ù tai nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán và điều trị. Người bị ù một bên tai trái cũng cần gặp bác sĩ khi xuất hiện triệu chứng kèm theo như mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu, ù tai trên một tuần, ù tai sau tai nạn, va đập vùng đầu…
Với hệ thống thiết bị máy móc hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, nhân viên y tế tận tình, chu đáo, Trung tâm Tai Mũi Họng BVĐK Tâm Anh sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu khám chữa bệnh kỹ thuật cao của người bệnh. Đến với Trung tâm Tai Mũi Họng BVĐK Tâm Anh, bệnh nhân sẽ được khám chữa bệnh bằng kỹ thuật cao và tận hưởng dịch vụ chăm sóc y tế cao cấp.
Để đặt lịch khám, tư vấn, điều trị ù tai và các bệnh lý tai mũi họng tại Trung tâm Tai Mũi Họng, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin:
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng ù tai trái, trong đó có không ít bệnh lý nghiêm trọng, vì vậy khi tai trái có dấu hiệu bị ù, cần sớm đến các cơ sở có chuyên khoa tai mũi họng uy tín để thăm khám sớm.
